Η δυσανεξία στη λακτόζη είναι η ανικανότητα ή μειωμένη ικανότητα αφομοίωσης της λακτόζης, η οποία είναι το κυρίαρχο σάκχαρο του γάλακτος. Αυτή η ανικανότητα προκύπτει από την έλλειψη του ενζύμου της λακτάσης, το οποίο παράγεται κανονικά από τα κύτταρα του λεπτού εντέρου και φυσιολογικά διασπά τη λακτόζη, επιτρέποντας την πέψη της.
Η ανεκτικότητα στη λακτόζη είναι μεταβλητή και εξαρτάται από τον κάθε οργανισμό. Το κατώτατο όριο ανοχής στη λακτόζη μπορεί να καθοριστεί μέσω δοκιμής τροφίμων και ποσοτήτων που είναι καλά ανεκτές από τον οργανισμό, χωρίς την πρόκληση ανεπιθύμητων συμπτωμάτων. Έτσι, ενώ για παράδειγμα για κάποια άτομα το γάλα είναι μη ανεκτό ακόμη και σε μικρές ποσότητες, για κάποια άλλα ενδέχεται σε κάποια ποσότητα να αφομοιώνεται φυσιολογικά από τον οργανισμό. Σε γενικές γραμμές, τροφές πλούσιες σε λακτόζη είναι το γάλα και τα μη ζυμωμένα προϊόντα αυτού, όπως είναι κάποια μαλακά τυριά. Αντιθέτως τα σκληρά και ημίσκληρα τυριά είναι καλύτερα ανεκτά μιας και δεν έχουν τόσο υψηλή περιεκτικότητα σε λακτόζη. Τέτοια τυριά είναι για παράδειγμα το κασέρι, το κεφαλοτύρι, η γραβιέρα, το cheddar, το emmental, το kerrygold το gouda, το edam, το Roquefort, το brick.και γενικά τα τυριά υψηλής ωρίμανσης. Στις περισσότερες περιπτώσεις επίσης, η κατανάλωση γιαουρτιού δε δημιουργεί συμπτώματα δυσανεξίας, μιας και το γιαούρτι, ως ζυμωμένο προϊόν γάλακτος, περιέχει άφθονα βακτηρίδια γαλακτικού οξέος, που διασπούν τη λακτόζη, ενώ και το παγωτό περιέχει σημαντικά μικρότερα ποσοστά λακτόζης, τα οποία μπορεί να είναι ανεκτά σε κάποιο βαθμό.
Άλλα τρόφιμα που μπορούν να περιέχουν λακτόζη είναι το ψωμί και άλλα ψημένα αγαθά, επεξεργασμένα δημητριακά προγευμάτων, στιγμιαίες πατάτες, σούπες, ποτά προγευμάτων, μαργαρίνη, σως για σαλάτες, καραμέλες και άλλα πρόχειρα φαγητά, μίγματα για τηγανίτες, μπισκότα και των οποίων η κατανάλωση απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Μερικά προϊόντα επονομαζόμενα μη γαλακτοκομικά, όπως η κρέμα για καφέ σε σκόνη και οι χτυπημένες κρέμες, μπορούν επίσης να περιλάβουν τα συστατικά που προέρχονται από το γάλα και επομένως περιέχουν λακτόζη.
Είναι λοιπόν σημαντικό, να διαβάζονται οι ετικέτες τροφίμων προσεκτικά, ώστε να εντοπιστούν τυχόν συστατικά όπως το γάλα και η λακτόζη μεταξύ του περιεχομένου, αλλά και άλλα όπως ο ορρός γάλακτος, τα υποπροϊόντα γάλακτος, τα ξηρά στερεά γάλακτος, και το ξηρό γάλα σε σκόνη. Εάν οποιαδήποτε από αυτά παρατίθενται σε μια ετικέτα, το προϊόν περιέχει λακτόζη και πρέπει να αποφευχθεί, ή να καταναλωθεί αρχικά με προσοχή και σε πολύ μικρή ποσότητα. Τέλος, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η λακτόζη χρησιμοποιείται ως βάση για περισσότερα από το 20 τοις εκατό των συνταγών των φαρμάκων και για περίπου το 6 τοις εκατό των φαρμάκων χωρίς συνταγή.Πολλοί τύποι αντισυλληπτικών χαπιών, παραδείγματος χάριν, περιέχουν τη λακτόζη, όπως μερικές ταμπλέτες για τα οξέα και τα αέρια του στομάχου. Εντούτοις, αυτά τα προϊόντα έχουν επιπτώσεις συνήθως μόνο στους ανθρώπους με σοβαρή δυσανεξία στη λακτόζη.
Δρ. Mπάρδης Κων/νος – Εργοφυσιολόγος - Διατροφολόγος
Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου – Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας & Διατροφής
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Αρκάνσας των ΗΠΑ – Human Performance Lab - This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Τζίκα Αγγελική - Κλινικός Διαιτολόγος / Διατροφολόγος
E-mail: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
Τηλ: 210 300 3535
Fax: 210 72 92 666
www.nutrilab.gr
